Czytanie to umiejętność, która odgrywa kluczową rolę w rozwoju intelektualnym i emocjonalnym dziecka. Niestety, wiele dzieci unika książek, co może mieć poważne konsekwencje zarówno w czasie ich edukacji, jak i w przyszłości. Badania pokazują, że aż 56 proc. dzieci i młodzieży w wieku od 8 do 18 lat nie odczuwa radości z czytania w wolnym czasie. Dlaczego tak się dzieje i co możemy zrobić, aby zachęcić podopiecznych do czytania?

Dlaczego dzieci unikają czytania?

Brak motywacji: dzieci często potrzebują natychmiastowej gratyfikacji. W świecie pełnym szybkich bodźców, takich jak gry wideo czy media społecznościowe, czytanie książek może wydawać się zbyt czasochłonne i mało atrakcyjne. Kiedy zadanie wymaga długotrwałego wysiłku, a nagroda nie jest natychmiastowa, dzieci mogą szybko tracić zainteresowanie. Książki, które są zbyt długie lub nie angażują od pierwszych stron, mogą być postrzegane jako nudne, co zniechęca do dalszego czytania. 


Zbyt duże wyzwanie: dzieci, które mają problemy z płynnością czytania, często unikają tej aktywności, ponieważ jest dla nich frustrująca. Trudności w dekodowaniu słów, rozumieniu tekstu czy utrzymaniu koncentracji mogą sprawić, że czytanie staje się męczące i stresujące. Jeśli dziecko musi zbyt długo walczyć z pojedynczymi słowami, traci radość z poznawania historii, a jego zapał znika. Jednocześnie badania pokazują, że dzieci, które doświadczają trudności w czytaniu, często mają niższą samoocenę i mogą unikać sytuacji, które wymagają tej umiejętności.


Brak odpowiednich treści: literatura dziecięca czy młodzieżowa nie zawsze pokrywa się z zainteresowaniami. Książki, które są dostępne, mogą wydawać się mało atrakcyjne w porównaniu z cyfrowym światem gier, filmów czy aplikacji. Dzieci potrzebują treści, które będą dla nich interesujące i angażujące. Jeśli nie mogą znaleźć książek, które odpowiadają ich zainteresowaniom, będą szybko tracić zainteresowanie czytaniem. Ważne jest, aby literatura była dostosowana do wieku i zainteresowań dziecka – tylko wtedy będzie ono czerpać radość z czytania.

Za duża presja: wielu dzieciom czytanie kojarzy się z obowiązkiem szkolnym. Gdy w domu czytanie również jest narzucane jako obowiązek, może być postrzegane jako kolejna „praca domowa”, a nie przyjemność. Presja ze strony rodziców lub nauczycieli, aby czytać określoną liczbę stron dziennie, może sprawić, że dziecko zacznie unikać tej aktywności. Ważne, aby świadomie kształtować sposób, w jaki najmłodsi będą postrzegali czytanie. Aby obowiązek przekuć w przyjemność, musimy tworzyć pozytywne skojarzenia z czytaniem. Dzięki nim pomożemy w zmniejszeniu presji i zachęcimy dziecko do sięgania po książki z własnej woli.

Jakie są sposoby na zachęcenie dzieci do czytania?

Oto kilka sprawdzonych sposobów, które pomogą zmienić podejście dzieci do książek i uczynią czytanie ciekawą alternatywą na spędzanie wolnego czasu:

Wprowadź elementy zabawy: badania pokazują, że zabawa jest jednym z najskuteczniejszych sposobów na naukę, szczególnie dla dzieci. Gry edukacyjne, takie jak Wzorowy Uczeń nie powie, łączą czytanie z interaktywnymi zadaniami i humorem, co sprawia, że dzieci same chcą po nie sięgać. Przez zabawę uczą się, a ich umiejętności rozwijają się naturalnie, bez odczuwania presji. Badania przeprowadzone przez National Literacy Trust wykazały, że dzieci, które angażują się w interaktywne gry edukacyjne, wykazują większe zainteresowanie czytaniem i lepsze wyniki w nauce.

Zapewnij krótkie i osiągalne zadania: dzieci zniechęcają się, gdy cel jest zbyt odległy. Gry, które oferują krótkie teksty do przeczytania i szybkie nagrody za ukończone zadania, dają dzieciom poczucie sukcesu. W grze Wzorowy Uczeń nie powie każda karta jest małym wyzwaniem, które dzieci mogą szybko pokonać, co motywuje je do dalszego działania. Badania pokazują, że krótkie, osiągalne cele zwiększają motywację i zaangażowanie dzieci w procesie nauki.

Angażuj się razem z dzieckiem: wspólne czytanie lub granie może być świetnym sposobem na wzmocnienie więzi. Kiedy rodzic bierze udział w zabawie, dziecko czuje się bardziej zmotywowane i czerpie więcej radości z procesu. Instytut Rozwoju Edukacji w swoich opracowaniach wskazuje że dzieci, które czytają razem z rodzicami, mają wyższy poziom umiejętności czytania i większą motywację
do nauki. Czytaj razem z dzieckiem, zachęcaj je do czytania na głos, a także rozmawiajcie o tym, co przeczytaliście.

Dostosuj poziom trudności: zbyt trudne teksty mogą zniechęcić dziecko. Warto wybrać materiały dostosowane do wieku i poziomu zaawansowania dziecka. W grze Wzorowy Uczeń nie powie teksty są krótkie, proste i pełne humoru, co sprawia, że nawet początkujący czytelnicy mogą cieszyć się zabawą bez frustracji.


Twórz pozytywne skojarzenia z czytaniem: dzieci, które mają pozytywne doświadczenia związane z czytaniem, chętniej sięgają po książki. Ważne, aby nie traktować czytania jako obowiązku, ale jako przyjemność. Chwal dziecko za każde postępy, niezależnie od tego, jak małe one są. Pozytywne wzmocnienia i pochwały zwiększają motywację dzieci do nauki i poprawiają ich wyniki.

Jak gra Wzorowy Uczeń nie powie pomaga dzieciom?

Gra Wzorowy Uczeń nie powie została zaprojektowana tak, aby dzieci same chciały czytać. Przez humor, zabawne historie i krótkie, interaktywne wyzwania, dzieci angażują się w grę, nawet nie zdając sobie sprawy, że doskonalą swoją umiejętność czytania. W grze każde wyzwanie to krótki fragment do przeczytania, który prowadzi do szybkiej gratyfikacji – idealne dla dzieci, które potrzebują małych kroków do osiągnięcia dużych sukcesów. Gra daje poczucie ukończenia i pozwala dzieciom cieszyć się z nauki.